Amamioko San Joan XII. mendeko ermita erromaniko eder bat da, muino batetik inguruko paisaia menperatzen duena. Ermita txiki hau, Arabako erromanikoko mendeetako herri eliza adibide ezin hobea da. Sortu eta mende gutxi pasatu ondoren bertan behera utzi zen, erreforma edo birmoldaketa handirik gabe.
Gardelegi herriak, Gasteizko udal-lurraldearen parte dena, eliza oso interesgarri bat du. Izan ere, Erdi Aroko eliza honen absidean originali egondako erretaula nagusiaren atzean, kronologia desberdineko horma-pinturak daude.
Gasteizko erdigunetik 7 kilometrotara, Monasteriogurengo San Pedro Apostoluaren eliza dago. Arabako erromanikoko eliza osoenetako bat da, tenpluaren jatorrizko dorrea eta elizpea mantentzen dira-eta.
Ikusten den eraikina XVI. mendeko bigarren erdiko eraikuntza on bat da. Hala ere, antzinako erromanikoko eraikuntzaren arrasto anitzak ikusten dira. Eraikin erromanikoaren izatea arkupean baieztatzen da, bertan erdi aroko portada garrantzitsu bat baitago, XII. mendeko bukaerakoa edo XIII. mendeko hasierakoa izan zitekeena.
San Pedro elizak historian zehar aldaketa anitz jasan dituen eraikin bat da. Gaur ikusten ditugun atal gehienak XVIII. mendean eginiko berreraikuntza baten ondoriak dira.
Jatorrizko elizatik, XIII. mendekoa, herria sortu zen momentukoa, ez da arrastorik ailegatu. Gaur egun mantentzen dena XVI. mendekoa lantegia da, ondorengo gehigarri eta berritze batzuk izan dituena.