Egun, Betoñuko udalerri gasteiztarra hiriko sare urbanoaren parte da. San Esteban elizan Erdi Aroko elementu batzuk hauteman ditzakegu, adibidez bere portada originala. Bestalde, Aro Modernoko handitze lanak kontserbatu ditugu.
Gasteizko San Martin auzoan, Tourseko San Martin ermita dago. Nahiz eta hiriko sare urbanoaren parte izan, originali, Avendagnuko herrixka Gasteizko inguruetan zegoen. Denbora pasa ahala, aldaketa ugari egin dira, baina oraindik ere bere ezaugarri erromanikoak hauteman daitezke. Bestalde, Tourseko San Martin ermitan pintura gotiko ikaragarriak kontserbatu egin dira.
Legarda Gasteiztik gertu dagoen herria da, Arrato mendatearen magalean. Ezohiko dorre erromanikoaz gain, San Andres elizak Arabako Erdi Aroko pintura multzo garrantzitsuenetako bat gordetzen du, partzialki ezkutatuta.
Argomaizetik gertu dagoen muino txiki batean kokatua, Kiltxanoko San Pedro eliza, itxuraz apala eta xumea den arren, eliza erromanikoak mendeen joanean nola egokitzen diren erakusten duen adibide bat da, duela gutxi irtenbide harrigarrietara iritsiz.
Alaitza herri txikian Euskadiko elizarik harrigarrienetariko bat dugu. Kanpotik, abside erdi borobil bat, nabe bi eta elizpe bat dituen tenplu erromaniko bat ikusten dugu. Hala ere, benetako aberastasuna barruan aurkitzen dugu, erdi aroko oso misteriotsua den xehetasun handiko margo zabal bat topa dezakegu.
Añuako elizako absidea Arabako Lautada osoan dugun Erdi Aroko arte-alerik aberatsenetako bat da. Baina, gainera, garai modernoan eraberritu zen tenplua da, kalitate artistiko handiko ekarpenekin.