Andra Mariren baseliza (Uribarri-Harana) | Ondare Irekia / Patrimonio Abierto

Andra Mariren baseliza (Uribarri-Harana)

Aurkibidea

Sarrera
360º irudiak
Pinturak
Antzinako argazkiak
Baseliza
Kokapena

Sarrera

Harana erdian, Alda eta Kontrasta herrien artean, Ullibarri-Harana herrixka kokatzen da. Kanpoaldean, Bengolarreako Andra Mari baseliza erromaniko txikia dago. Eraikina harlandu onekin eginda dagoenez, bertan lan egindako tailer garrantzitsuen eta ezezagunen aztarnatzat har dezakegu. Andra Mariaren gurtzea XVI. mendetik jasotzen da, eta testamendu batzuetan “Nuestra Señora del Prado” (Pradoko Andre Maria) bezala agertzen da. Horren arabera, baseliza Ullibarri-Haranako baserritik aldenduta egon da, Aro Modernotik behintzat.

360º irudiak

Pintura gorriak

Azken hamarkadetan gauzatutako zaharberritzeek abside barruko pintura originalak berreskuratu dituzte. Gutxienez, bi kapa piktoriko desberdindu ditzakegu: okerrago kontserbatutako pintura modernoak eta hobeto heldu zaizkigun XVI. mendekoak. Kare luzitu baten gainean, pintura gorriz egindako Behe Erdi Aroan ohikoak ziren motiboak daude. Hala ere, gurutzea, iltzeak eta bihotza dituen IHS monogramak, jesuiten antzekoa, Errenazimentu garaian datatzera behartzen gaitu.

Antzinako argazkiak

Arabako Lurralde Historikoaren Agiritegian gordetako argazki bilduman, XX. mendetik baselizaren kanpoaldean egindako aldaketa gutxi batzuk nabarituko ditugu. Bestalde, azken zaharberritzeak ipar murruak zituen arazoak eta Gerardo López de Guereñuk 60. hamarkadan burualdeari ateratako argazkietako arrailak konpondu ditu.

Baseliza

Kanpoaldea

Kontrastan gertatzen den bezalaxe, baselizaren eraikuntzan hilarri erromatarrak erabili ziren, baina Elizmendin baino askoz gutxiago.

Eraikinaren elementurik deigarrienen artean, Ullibarri-Haranaren absidea azpimarratu nahiko genuke. Nahiz eta xumea izan, maisutasunez egindako obra da. Ekialdeko isurialdean gezileiho txikia dago, baseliza honen Erdi Aroko argitze sistemaren elementu bakarra dena. Bestalde, teilatu-hegala nahiko ondo kontserbatu diren harburu lau eta estuekin apainduta dago. Horri esker, eraikin sendoa delaren ideia handitzen da.

Halere, Andra Mari baselizaren zatirik interesgarriena bere portada izan daiteke, nahiz eta bere itxura momentu ezezagun batean egindako berritzen emaitza izan. Bi aldeetan, fuste gabeko oinaldeak ikus ditzakegu. Hortaz, seguruenik portadak orain baino arkibolta gehiago izango lituzke (beharbada Lopez de Guereñuren argazki batean agertzen diren barruko fustea eta kapitela).

Bestalde, bigarren arkiboltak ferru arkuaren itxura dauka, agian modu desegokian igo egin zelako. Arkugainaren zati batzuetan xake-itxurako dekorazio lodia dago ere. Laburbilduz, ezagutzen ez ditugun arrazoiengatik, baselizak aldaketa ugari jasan ditu denboran zehar, baina hala eta guztiz ere, oraindik kontserbatzen dituen elementuekin iraganean izandako itxura ezagutzeko aukera dugu.

Iparraldeko murruari dagokionez, Erdi Aro Berantiarrean egindako sarreran silarri birkokatu bat hautematen da, lis loreakin, barrualdeko pinturen dekorazioan ikusten denaren antzekoa.